Od 2025 roku w Polsce wejdą w życie nowe przepisy dotyczące oskładkowania umów cywilnoprawnych. Planowane zmiany mogą znacząco wpłynąć na rynek pracy oraz sytuację finansową zarówno pracowników, jak i pracodawców. Przyjrzyjmy się, co konkretnie przyniesie rewolucja w tej dziedzinie.
Aktualne zasady oskładkowania umów cywilnoprawnych
Obecnie umowy cywilnoprawne, czyli umowy zlecenia i o dzieło, są traktowane w systemie ubezpieczeń społecznych w różny sposób.
- Umowy zlecenia: Podlegają obowiązkowym składkom na ZUS, jeśli nie są zawierane równolegle z inną formą zatrudnienia objętą ubezpieczeniem.
- Umowy o dzieło: Zasadniczo nie podlegają oskładkowaniu, co czyni je atrakcyjną formą współpracy dla wielu przedsiębiorców i pracowników.
Ta różnica w traktowaniu obu rodzajów umów często prowadziła do nadużyć, w tym zawierania umów o dzieło w sytuacjach, gdzie faktycznie wykonywana praca odpowiada charakterystyce zlecenia.
Co zmieni się od 2025 roku?
Rząd planuje objąć oskładkowaniem także umowy o dzieło. Zgodnie z projektem:
- Wszystkie umowy o dzieło będą podlegały obowiązkowym składkom na ubezpieczenia społeczne, z wyjątkiem tych zawieranych pomiędzy osobami fizycznymi nieprowadzącymi działalności gospodarczej.
- Składki będą naliczane w sposób analogiczny do tych obowiązujących w przypadku umów zlecenia.
Zmiany mają na celu uszczelnienie systemu ubezpieczeń społecznych oraz zwiększenie wpływów do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (FUS).
Konsekwencje dla pracowników
Nowe przepisy oznaczają zarówno korzyści, jak i wyzwania dla pracowników:
- Korzyści:
- Większe bezpieczeństwo socjalne, w tym prawo do zasiłków chorobowych i wyższe świadczenia emerytalne.
- Eliminacja nierówności pomiędzy różnymi formami zatrudnienia.
- Wyzwania:
- Niższe wynagrodzenie netto, gdyż składki będą odprowadzane z wynagrodzenia brutto.
- Mniejsza atrakcyjność umów o dzieło, co może skutkować ograniczeniem liczby takich ofert pracy.
Konsekwencje dla pracodawców
Pracodawcy również odczują skutki nowych regulacji:
- Wyższe koszty zatrudnienia: Składki ZUS oznaczają dodatkowe obciążenie finansowe.
- Zmniejszenie elastyczności zatrudnienia: Umowy o dzieło były często wykorzystywane ze względu na brak oskładkowania.
- Możliwość ograniczenia liczby umów cywilnoprawnych: Pracodawcy mogą częściej decydować się na inne formy zatrudnienia, w tym umowy o pracę, lub szukać oszczędności w innych obszarach.
Rynek pracy w obliczu zmian
Reforma oskładkowania wpłynie na strukturę rynku pracy:
- Możliwy jest wzrost liczby umów o pracę, szczególnie na czas określony.
- Pracownicy mogą częściej domagać się wyższych wynagrodzeń brutto, aby zrekompensować koszty składek.
- Szara strefa może się rozszerzyć, jeśli nowe przepisy będą zbyt restrykcyjne lub trudne do wdrożenia.
Podsumowanie
Planowane zmiany w oskładkowaniu umów cywilnoprawnych to krok w kierunku większej stabilności systemu ubezpieczeń społecznych i poprawy sytuacji pracowników. Jednak ich wprowadzenie niesie za sobą również ryzyko wzrostu kosztów pracy i zmniejszenia elastyczności na rynku pracy. Pracownicy i pracodawcy powinni już teraz przygotować się na nowe realia, analizując dostępne formy zatrudnienia oraz dostosowując strategie biznesowe.
Komentarze